گواهی انحصار وراثت:گواهی است که در حال حاضر توسط شورای حل اختلاف آخرین محل اقامتگاه متوفی صادر
می شود و در آن ورثه متوفی و میزان سهم الارث آنان مشخص می شود.
گواهی انحصار وراثت | بهترین وکیل حقوقی | سعید اکبری
نکته:برای فوت شدگان بعد از سال ۹۵ نیاز به اخذ مفاصاحساب مالیات بر ارث از اداره دارایی برای گرفتن گواهی
انحصار وراثت نیست. (فوت شدگان قبل از سال 1395 برای ثبت دادخواست انحصار وراثت در دفاتر خدمات الکترونیک
قضایی حتماً بایست دارای برگه مفاصا مالیات ارث دارایی باشند)
آثار داشتن گواهی انحصار وراثت؟
ورثه یا هر ذینفعی برای برای هر اقدام حقوقی در خصوص متوفی و ترکه به جای مانده از ایشان در ادارات دولتی،
دفاتر اسناد رسمی، بانکها و محاکم دادگستری نیازمند گواهی مذکور است. بنابراین اگر انحصار وراثت نکنیم
امکان تقسیم و یا انتقال ترکه و مراجعه به ادارات دولتی و بانک ها نیست.
مدارک لازم برای ثبت دادخواست گواهی انحصار وراثت؟
- اصل شناسنامه و کارت ملی تمامی وراث و متوفی
- اصل گواهی فوت متوفی، گواهی فوت پدر و مادر متوفی (اگر فوت کرده اند) و گواهی فوت هر یک از وراث حین الفوت
- عقدنامه یا رونوشت همسر متوفی
- احیاناً وصیت نامه رسمی شخص فوت شده (اگر وصیتی وجود دارد)
- استشهادیه محضری (باید در دفترخانه اسناد رسمی تنظیم شود)
- گواهی مالیات بر ارث برای متوفیان قبل از سال 1395
- مشاوره حقوقی
استشهادیه محضری چیست؟
یکی از مراحل اخذ گواهی حصر وراثت داشتن برگه استشهادیه است.
به این صورت که 3 نفر در یکی از دفاتر اسناد رسمی حاضر می شوند و با پر کردن فرم مخصوص استشهادیه
افراد فوت شده، گواهی می کنند که ورثه متوفی چه کسانی هستند. دفتر اسناد رسمی نیز امضا ایشان را
گواهی و تصدیق می کند. نگران نباشید فرم مخصوص هر 3 طبقه ارث در دفاتر اسناد رسمی موجود است.
وراث متوفی چه کسانی هستند؟
طبق قانون یا نسبی هستند یا سببی. سببی مانند همسر که به سبب ازدواج است و وراث نسبی
طبق قانون مدنی 3 طبقه هستند که در صورتی که حداقل یک نفر از طبقه قبل باشد نوبت به افراد طبقه بعد
نمی رسد. (الاقرب فالاقرب)
الف) طبقه اول:
- همسر دائمی متوفی
- پدر و مادر
- فرزندان و در نبود فرزند، نوه یا نوه ها و هر قدر پایین رود
ب) طبقه دوم:
- پدر بزرگ و مادربزرگ
- همسر دائمی متوفی
- خواهر و برادر و در نبود ایشان فرزندان آنها
ج) طبقه سوم:
- همسر دائمی متوفی
- عمه، عمو، دایی، خاله متوفی و در نبود ایشان فرزندان آنها
نکته: در نبودن افراد مذکور نوبت به عمه، عمو، خاله، دایی، پدر و مادر متوفی می رسد.
نکته: زن و شوهر به عقد دائمی هم در تمام طبقات جزء وراث یکدیگر محسوب می شوند. (زن و شوهر صیغه
ای از یکدیگر ارث نمی برند)
انواع گواهی انحصار وراثت؟
اگر متوفی دارای اموال و دارایی باشد بایستی و بهتر است گواهی انحصار وراثت نامحدود اخذ کرد و اگر دارای
اموال نیست صرف گرفتن گواهی انحصار وراثت محدود کفایت میکند. توجه داشته باشید اگر بعداً بخواهید ملک
یا مال موروثی را واگذار و بفروشید در محضرخانه جهت انتقال سند نیازمند گواهی انحصار وراثت از نوع نامحدود می باشید.
از لحاظ هزینه بین این دو تفاوت خاصی نیست. تفاوت در زمان اخذ گواهی است. از مراحل اخذ گواهی انحصار
وراثت نامحدود انتشار آگهی است. فاصله بین انتشار آگهی در روزنامه تا زمان صدور گواهی یک ماه است. در
خصوص نشر آگهی نیز لازم نیست کار خاصی انجام بدهید شعبه شورای حل اختلاف به پرونده رسیدگی و
خودشان رایگان نشر آگهی می کنند.
فلسفه نشر آگهی در خصوص دادخواست گواهی انحصار وراثت؟
اگر احیانا شخصی ادعای وراثت از ناحیه متوفی را دارد که نام او بعنوان وارث به شورای حل اختلاف اعلان نگردیده
(هر چند خود شورا نیز استعلام مقتضی از ثبت احوال می گیرد) و یا شخصی از متوفی وصیت نامه ای در دست
دارد که به مرجع قضایی عنوان نگردیده میتواند در فرجه مقرر اعلامی به شعبه شورای حل اختلاف مندرج در
آگهی مراجعه و موضوع را پیگیری نماید.
عدم همکاری برخی از وراث جهت اخذ گواهی انحصار وراثت؟
هیچ گونه جای نگرانی ندارد . ممکن است که به هر دلیلی یکی از وراث یا حتی به چند نفر از آنها دسترسی
نباشد و یا همکاری لازم را در این زمینه با شما نداشته باشند و یا خارج از کشور باشند و به مدارک ایشان از
جمله شناسنامه دسترسی نداشته باشید. در این موارد به تقاضای ذی نفع، شورای حل اختلاف از اداره ثبت
احوال در این خصوص استعلام مقتضی می کند. پس نگران عدم همکاری یکی از وراث یا عدم حضور ایشان مطلقاً
نباشید و دادخواست خود را با مدارک موجود از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت کنید. (حتماً اقلاً گواهی
فوت متوفی و استشهادیه محضری باشد)
آیا امکان اعتراض به گواهی انحصار وراثت وجود دارد؟
بله هر کسی که نسبت به به مفاد آن اعتراض داشته باشد بدون قید مدت می تواند نسبت به اعتراض اقدام نماید.
گرفتن المثنی انحصار وراثت چگونه است؟
هر کدام از ذینفعان و ورثه با در دست داشتن مدارک هویتی می توانند با مراجعه به مرجع صادرکننده گواهی،
درخواست کپی برابر اصل کنند. (مُهر شورا حتما زده شود)
اگر کسی از متوفی طلب داشته ولی اسامی وراث او را نمی داند، می تواند گواهی انحصار وراثت بگیرد؟
بله اگر وراث گواهی را اخذ نکرده باشند هر ذینفعی می تواند از شورای حل اختلاف با ذکر دلیل و پیوست
مدارک ذی نفعی خود و گواهی فوت متوفی ، تقاضای صدور گواهی انحصار وراثت برای فرد فوت شده کند چرا
که طرح دعوی و شکایت به طرفیت متوفی صحیح نیست و دعاوی قضایی در این موارد باید به طرفیت وراث
متوفی اقامه گردد لذا اخذ گواهی انحصار وراثت ضروری است.
سخن پایانی:
گواهی انحصار وراثت در حال حاضر توسط شوراهای حل اختلاف صادر می گردد ولیکن طبق سند تحویل جدید
قوه قضائیه به زودی قرار است صدور گواهی انحصار وراثت از شوراها خارج شود و این موضوع به ادارات ثبت احوال
شهرستان ها واگذار شود که این امر در راستای قضا زدایی و تسهیل و تسریع امورات مردم مفید است،شما عزیزان
می توانید در صورت بروز هرگونه مشکل می توانید از خدمات بهترین وکیل حقوقی در کرج بهره مند شوید.